Sukaldaritza liburua/Osagaiak/Espeziak: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
2. lerroa:
{{TOCESKUBIAN}}
Teknikoki, egun, espezia bezala hartzen dira hainbat landare usaintsuren hazi edo azala eta beraien sustrai, estigma, kimu, lore begi, fruitu, lekak edo baiak.
Prestaketa bati zapore berezia ematen dioten osagaiak dira eta ongailu hitzaren barruan denak sar genitzake: espezia, belar usaintsuak eta bestelako ongailu motak: ziapea, ozpina, edari lurrintsuak, soja saltsa....
35. lerroa:
====='''Kanela''' ''Cinnamomum verum''=====
[[Fitxategi:Kanela hautsa.jpg|left|100px|thumb|Kanela hautsa]]▼
Zuhaitz azal biribildu eta lehortua da. Azkenburukoak lurrintzeko erabiltzen da bereziki. Erabili ondoren garbitu liteke, hurrengoan berriz erabiltzeko. Kanela erabiltzeko beste aukera bat, kanela zati txikietan egin eta likido bati lurrina ematea izango da. Kasu honetan likidoa iragazi ondoren kanela bota egiten da.
[[Fitxategi:Kanela zotza.jpg|left|80px|thumb|Kanela zotza]]▼
====='''Kardamomo''' ''Elettaria cardamomumum''=====
57 ⟶ 55 lerroa:
Zapore oso berezia eta ezaguna duena, curryaren parte, gurean oso erabilia ez bada ere munduko kultura askotan erabilia.
===== '''Currya''' =====
Espezie desberdinen nahasketa da: kurkuma, piper zuri, iltza, martorri hazi, kanela, jengibre, baratxuri, erramu eta kuminoarena, besteak beste. Indian du jatorria eta nahasketa desberdinak prestatzen dira. Pikanteagoa, gozoagoa....
===== '''Ras el hanout'''=====
[[Fitxategi:Ras el hanout petraaselinun Marokoko espezie nahasketa.jpg|80px|left|thumb|Ras el hanout Marokoko espezie nahasketa]]▼
Hitzak dendean egindako nahasketa esan nahi du. Marokon kuskusa, tajina eta bestelako prestaketa ugari egiteko erabiltzen den espezia nahasketa dugu. Piperbeltza, Kuminoa, kardamomoa, intxaur muskatua, kanela, piper hautsa, jengibrea....
====='''Pipermin''' edo '''Kaien''' ''Capsicum frutescens''=====
[[Fitxategi:Pipermin lehorra.jpg|100px|thumb|Pipermin lehorra]]▼
Olio erreak prestatzeko eta arrain prestaketak. Xerretan edo hautsean. Pikante puntu bat nahi dugunean.
74 ⟶ 72 lerroa:
====='''Jengibre''' ''Zingiber officinale''=====
[[Fitxategi:Gengibrea.jpg|left|100px|thumb|Jengibrea]]▼
Sustraia da, zapore fresko, pikante lurrintsua du. Kolonia gogorazten du. Gurean gero eta gehiago erabiltzen da, azkenburukoetan, barazkiekin, zopetan.
====='''Piper hauts''' ''Capsicum annuum'':=====
[[Fitxategi:Piper hauts gozo eta mina.jpg|80px|thumb|Piper hauts gazi eta gozoa]]▼
Piper lehor hauts bihurtuari esaten zaio.
90 ⟶ 88 lerroa:
====='''Piperbeltz''' ''Piper nigrum''=====
[[Fitxategi:Piperbeltza.jpg|100px|thumb|Piperbeltz hautsa]]▼
[[Fitxategi:Piperbeltz alea.jpg|80px|left|thumb|Piperbeltz alea]]▼
[[Fitxategi:Piperbeltz txuria.jpg|100px|thumb|Piperbeltz txuri hautsa ]]▼
Baia bat da, izenak beltza dela adierazten badu ere zuria, beltza edo berdea lor ditzakegu heldutasunaren arabera. Mota guztietako prestaketetan erabiltzen da, gatzaren ondoren amaieran ontzeko nagusia izango da. Urdaitegiko prestaketan, erregosi eta gisatuetan....
====='''Sesamo''' ''Sesamum indicum''=====
[[Fitxategi:Sesamo beltza1.jpg|100px|thumb|Sesamo beltza]]▼
[[Fitxategi:Sesamoa2.jpg|left|100px|thumb|Sesamoa]]▼
Hazi txikia da. Lurrina duen olio bat egiten da berarekin. Bestetik gorrituta entsalada, ogi eta bestelako prestaketetan erabiltzen da. Tahini pastaren oinarria da.
====='''Bainila''' ''Vainilla sp''=====
[[Fitxategi:Bainilla.jpg|left|60px|thumb|Bainilla]] ▼
Leka lehor bat da. Zapore ederrekoa azkenburukoetan. Likidoak lurrintzeko erabiltzen da normalean. Lehorregia erostea ez da komeni. Erabiltzeko erditik zabalduko dugu eta labana baten laguntzaz, bertako hazitxoak zabalduko ditugu.
Erabilitakoan, garbitu eta lehorturik bainila zaporea duen azukrea egiteko erabil dezakegu.
====='''Kurkuma''' ''Curcuma longa''=====
[[Fitxategi:Kurkuma_sustraia.jpg|100px|thumb|Kurkuma sustraia]]▼
[[Fitxategi:Kurkuma hautsa3.jpg|100px|left|thumb|Kurkuma hautsa]]▼
Sustrai bat da eta lehortu ondoren hauts bihurtzen dute. Kolore horixka ematen die prestaketei eta zapore berezia. Curryan erabiltzen da.
<gallery mode="packed" widths="260" heights="125" perrow="6" caption="Sagarrak">
▲
</gallery>
▲[[Fitxategi:Kanela zotza.jpg|left|80px|thumb|Kanela zotza]]
'''Belar usaintsuak''', freskoak, lehorrak eta hauts edo birrinduak sal daitezke.
Lehorrak saltzen direnean, espezia kontsiderazioa hartzen dute.
Freskoak hozkailuan ur ontzi batean sartuak gordetzea komeni da. Lehorrak, hezetasunik ez dagoen toki batean, ongi itxitako ontzietan eta toki ilun batean gordeta.
121 ⟶ 131 lerroa:
===='''Albaka''', ''Ocimum basilicum''====
[[Fitxategi:Oreganoa 3.jpg|150px|
Pasta, entsalada, tomate edo pizza prestaketei ongi doakie.
===='''Tipulin''', ''Allium schoenoprasum''====
[[Fitxategi:Tipulin hosto.jpg |left|60px|thumb|Tipulin hosto]]humb|Albaka]]
| |||