Sukaldaritza liburua/Osagaiak/Itsas belarrak

Itsas belarrak hainbat alga makroskopiko eta zelulaniztunei ematen zaien izen generikoa da. Horien artean daude alga arre, gorri eta berdeak. Sukaldaritzan eta gurean asko erabili izan ez badira ere, gero eta gehiago ikus genitzake karta desberdinetan. Japoniako eta Asiako sukaldaritzatik jaso dugu itsas belar desberdinen ezagutza. Mineraletan oso aberatsak dira, normalean zapore lurrin oso bereziak izaten dituzte, itsasoko usainari oso lotuak. Iodoa oso mineral ona bada ere alga askok iodo kantitate handiak izaten dituzte, eta ez da gomendatzen astean 3 aldiz baino gehiagotan jatea. Arame edo Izikia bezalako itsas belarrak bitamina b12a dutela idatzita dago; hala ere, gorputzak bitamina horren erabilera egin dezakeen argitzeko dago. Gordinak, parrilan, erregosiak, salteatuak, egosiak jan daitezke, baita zopetan edo entsaladetan lagungarri moduan ere. Gaur egun itsasoko uretan landatu egiten dira. Gu itsas ondokoak izanik, gure uretan aurkitu genitzake asko. Galizia da herrialde bat itsas belarren ekoizpena asko handitu duena.

Itsas belar mota ezagunenak

Agarra edo agar-agarra, Gelidium cartilagineum. Alga gorrietatik erauzten den substantzia likatsua da, eta gurean komertzialki itsas belar garden bezala saltzen da. Berotu ondoren hozten utziz gero, gelatina egitura hartzen du. Gelifikatzeko eta loditzeko ahalmen horri esker, elikagaigintzan erabili ohi da agarra, elikagai batzuk egonkortzeko. Asiako sukaldaritza tradizionalean asko erabili izan da, Japonian, Malasian, Filipinetan eta Vietnamen esaterako, eta azken urteotan goi mailako sukaldaritzan ere bai. Postrerako eta gelatina prestatzeko erabiltzen da. Kontserbatzeko osagaia ere izan daiteke.

Arame, Eisenia bicyclis. Kelp mota bat da. Iodo asko duen alga dugu. Ozeano Barean bizi den itsas belar hau japoniar sukaldaritzan tipikoa da; barazki moduan erabiltzen dute. Entsaladetan edo lagungarri moduan gordinik jan daiteke. Ez da hizikia bezain gogorra zaporez.

Hiziki, Hizikia fusiforme.

Hijiki japonieraz, alga filiformea da, marroi iluna, japoniar sukaldaritzan tipikoa, zapore bizia duena. Basati hazten da Japoniako, Koreako eta Txinako itsasertzetan. Zuntz eta mineraletan aberatsa da. Hijiki algak Japoniako dieta tradizionalaren zati izan dira mendeetan, eta normalean, soja saltsa kantitate handietan egosi ohi dira, oso gazia gertatuz. Herrialde horretako herriko folklorean esaten da osasunari mesede egiten diola eta ileari distira ematen diola. Hala eta guztiz ere, azken ikerketek erakusten dute artsenikoaren kantitate potentzialak ekar ditzakeela. Normalean gordina jaten da eta oso gazia eta itsas zapore oso gogorra izaten du.

Konbu, Saccgaruba japonica.

Itsas belar jangarria da. %90 Japonian landatzen da nahiz eta gaur egun Galiziatik ere ekartzen den. Japoniako sukaldean oso ohikoa da eta beraien dashi zopan eta salda nagusien oinarrizko osagaia da. Normalean, lehorra saltzen da eta salda egiteko beratzen edukitzen da ur epeletan edo egosialdi bat ematen zaio. Itsas zaporea du, eta bereziki mineraletan aberatsa da. Iodo kopuru handia du.

Nori, Undaria pinnatifida.

Zenbait sushi moten, makizushi eta temakien, bilgarri begetala da. Jateko alga mota bat da. Hasieran portuetatik atera eta eguzkitan lehortzen uzten ziren. Jan baino lehen txigortu egin behar da. Gaur egun produktu hau ekoitzi, prozesatu, txigortu eta paketatu modu industrialean egiten da. Kalitate oneko Alga Noriak lodia, leuna eta distiratsua izan behar du, eta ezin ditu tarteak izan laminen artean. Zenbat eta ilunagoa izan, orduan eta hobea izango da. Nutritiboki balio handikoa da, proteinei, mineralei eta bereziki iodoari esker. Horretaz gain, aberatsak dira bitamina A, B1, B2, B6...ean .Alga noriaren ordez tamagoa erabil daiteke. Hori japoniar tortilla bat da, fina eta kutsu gozo bat duena.

Wakame itsas belarra, Undaria pinnatifida.

Alga arre mota bat da. Ozeano Barean bizi den alga hau japoniar eta korear sukaldaritzan tipikoa da. Ezpeize inbaditzaile moduan sailkatuta dago munduko herrialde askotan. Hosto berde eta luzeak dira, lehortu edo birrinduta saltzen dira. Kozinatu aurretik, beratu egin behar dira. Egosita, salteatuta, gordinik entsaladetan, zopen lagungarri gisa, eta plater askotan itsas zapore ukitu bat emateko erabiltzen da. Mineral ugariko hau ere ez da komeni egunero jatea.

Marmelada egiteko, lehortuta, haragi plater, lagungarri eta azkenburuko ugaritan erabiltzen da.

• Itsas belarrak
• 
  Agar-agar itsas belarra
• 
  Hiziki itsas belarra
• 
  Nori itsas belarra
• 
  Wakame itsas belarra
• 
  Itsas belarrak
• 
  Konbu itsas belarra

Bestelako alga jangarri ohikoenak

• Aonori (Monostroma alga berdearen zenbait espezie Monostroma)(Japonia)
• Badderlocks, jap. Sarumen (Alaria esculenta)
• Carola (Callophyllis variegata) (Hego Amerika)
• Carrageen moss (Mastocarpus stellatus)
• Chlorella
• Cinturón de mar (Laminaria saccharina)
• Cochayuyo o cochayugo (Durvillea antarctica) (Hego Amerika)
• Dulse (Palmaria palmata)
• Euchema cottonii (Indonesia)
• Grapa de mar o caviar verde (Caulerpa lentillifera)
• Gulaman, Gulaman-Dagat (Agardhiella tenera) (Filipinak, Indonesia)
• Gutweed o aonori (Enteromorpha intestinalis)
• Hondawara (Sargassum enerve) (Japonia)
• Musgo de Irlanda (Chondrus crispus)
• Laver o laverbread (Porphyra laciniata/Porphyra umbilicalis) (Irlanda)
• Lechuga de mar, lechuga de samba (Ulva lactuca) (Txile)
• Limu Kala (Sargassum echinocarpum)
• Miru (Codium sp.) (Japonia)
• Mozuku (Cladosiphon okamuranus) (Okinawako uhartea, Japonia)
• Oarweed (Laminaria digitata)
• Ogonori (Gracilaria alga gorriaren zenbait espezie Gracilaria)
• Sargazo vesiculoso (Fucus vesiculosus)
• Seatron (Nereocystis luetkeana) (Ipar Amerika)
• Slack (Porphyra purpurea, syn. Porphyra laciniata) (Britainia Handia, Eskandinavia)
• Spirulina (Arthrospira platensis y Arthrospira maxima)
• Thongweed (Himanthalia elongata)
• Tsunomato (Chondrus alga gorriaren zenbait espezie Chondrus) (Japonia)